Kaynakların giderek kıtlaştığı
günümüzde her şeyin bir alternatifi olması ne kadar güzel; alternatif tıp,
alternatif müzik, alternatif tarım! Bu yazıyı alternatif tarım olarak da
adlandırılan topraksız tarımı açıklamak üzere kaleme alıyorum.
Yakında ağaçlar da fikir
değiştirip köklerini gökyüzü semalarına doğru çevirirse hiç şaşırmayacağım zira
topraksız tarım uygulamaları ile sebze, meyve ve bitkilerin toprak anaya
ihtiyacı kalmadı! Adından da anlayacağınız üzere sizin tarafınızdan hazırlanmış
yataklarda besinlerini sizlerin verdiği bir ortamda sebze meyve
yetiştiriciliğidir topraksız tarım. Bu yöntemi seçmenize sizi zorlayan etmenler
ise toprak kaybı; toprak yorgunluğu; hastalık, zararlı ve yabancı ot sorunu;
aşırı gübre tüketimi; su tüketimi şeklinde sıralanabilir.
Peki her alternatif eski düzenden daha iyi midir? Bu konuda artılarını
ve eksilerini karşılaştırmak istersek şöyle bir durum çıkıyor ortaya. Eğer
topraksız tarım yapmayı seçen yeni nesil üreticilerdenseniz topraksız tarım
otomasyona oldukça uygundur ve dolayısıyla ihtiyaç duyduğunuz işgücü
ihtiyacı azdır. Oluşturulacak otomasyon sistemi sulama sisteminde pH kontrollünü,
gübrelemede EC kontrolünü, sera iklim kontrolünü (nemlendirme,
ısıtma-soğutma, havalandırma, yağmur ve radyasyon sensörü vb.) yapacaktır. Kaldı ki üreticinin özel bilgi ve deneyimle donanmış olması gerekir.
Bitki ne yer ne içer, eriyik (besin) ne sıcaklıkta olmalıdır, karışım ne
şekilde bitkiye verilmelidir vb. soruların cevabını biliyor olmalısınız. Bu yüzden kendi bünyenizde bir ziraat mühendisleri
çalıştırmanızı önerebiliriz. En azından mutlaka üniversitelerden danışmanlık
hizmeti alınması gerekiyor. Bu noktada EBİLTEM olarak size en uygun öğretim
görevlisini bulmak konusunda destek vermek için başvurularınızı bekliyor
olacağız.
Tarlada toprakla
baş başa üretim yaparken yapacağınız masraftan daha düşük olacaktır üretim
harcamalarınız. Ancak şu aklınızdan çıkmasın ki tesisin ilk yatırım maliyeti
oldukça yüksektir. Sağlam bir fizibilite çalışması ister ve kullanılan
yetiştirme yerinin (yatak, torba, saksı) ve bu yerlerdeki eğim için iskelet hazırlanması
zaman alır. Kafamızda durum biraz daha somutlaşsın diye biraz rakamlardan
bahsedelim. Yatırım tutarı seralarda
kullanılan malzeme, üretim metodu tercihlerine ve yatırımın büyüklüğüne
göre değişmekle beraber ortalama olarak dönüm (1000m2) başına
18-50 bin Euro civarındadır. Yatırımın geri dönüş süresi topraksız tarımın da
ürün çeşidine göre farklılık göstermekle birlikte iki ila beş yıl arasında
değişmektedir. Yatırımın finansmanı öz sermaye ile birlikte ziraat
bankası 0% faiz kredileri, kırsal kalkınma hibeleri, devlet yatırım teşvikleri
ile de karşılayabilirsiniz.
Eğer bu rakamlar
gözünüzü korkutmadıysa karşılaştırmaya devam edelim. Topraksız tarım su
kullanım etkinliğini arttırır, su sarfiyatında önemli miktarda tasarruf sağlar
ancak kullanılan suyun kalitesini yükseltmek zorundasınız, her bulduğunuz suyu
kullanmanız mümkün değildir. En önemlisi tarımsal ilaç kullanımı daha azdır,
ortam sterilizasyonu gerekli değildir veya ortam sterilizasyonu sağlamak daha
kolaydır ancak bu sefer dikkat etmeniz gereken başka bir sorun vardır; besin
çözeltisi dezenfeksiyonunu sağlamanız gerekir.
Yazının yüksek
maliyetli, ileri teknolojili en iç karartıcı yerlerini okumanıza rağmen
topraksız tarımda hala çok kararlısınız, öyleyse arazi seçimi konusunda birkaç
yönlendirmede bulunmalıyız. Başta iklim özellikler olmak üzere, arazinin
sulama suyu varlığı elektrik kaynaklarına yakınlık, pazara ulaşması açısından
ana yollara hatta havaalanlarına yakınlık önem taşıyor. Bunun dışında seranın
iç sıcaklığının sağlanması konusunda termal ve jeotermal enerji kaynaklarına
yakınlık ise son derece mühim. Don olmayacak bölgelerin tercih edilmesi
gerekiyor. Ayrıca çukurda kalan ve rüzgar almayan bölgeler yerine güneye bakan
araziler tercih edilmeli.
Biraz da
yetiştirebileceğiniz ürünlerden bahsedilmeli. Türkiye’de yeni yeni keşfedilen
bu üretim şekli ile ağırlıklı olarak sebze yetiştiriliyor. Ülkemizde topraksız
tarımda sebze türlerinden başta domates olmak üzere, biber, patlıcan, hıyar,
kavun ve kabak gelmektedir. Yetiştirebileceğiniz başka bir ürün ise; çiçek! Kesme
çiçek türlerinden ise gül, orkide, anthurium, karanfil ticari olarak topraksız
kültürde üretilmesi tercih edilen çiçeklerdendir. Bizim size tavsiyemiz
yapacağınız fizibilite çalışmasında yetiştirmeye karar verdiğiniz ürünün pazar
payı ve satmayı planladığınız hedef kurum/kuruluşları iyi belirlemeniz. Aksi
taktirde yüksek bir başlangıç maliyeti olan bu yatırımınız çok uzun ömürlü
olmayacaktır.
Her şey tamam; enerji
kaynaklarına yakın, bulunduğunuz bölgenin istenilen konumunda, alt yapı
çalışmaları tamamlanmış verimli bir araziniz var! Gerekli uzman desteğini
alıyorsunuz. Artık yeni nesle sağlıklı ürünler yetiştirmenin vakti geldi. Hatta
belli bir zaman sonra bu işten kar bile elde edeceksiniz; afiyet olsun!
0 yorum:
Yorum Gönder