Son
zamanlarda özellikle bilişim sektöründe giderek hızlanan patent davaları ile
firmaların birbirlerinin kuyusunu kazma döngüsü her kesimin gündemine girdi. Bu
haberler kısmen doğru-kısmen yanlış bilgiler içerse de TV haberlerine de
yansıyarak oturma odamıza kadar geldi. Konuyla uzaktan yakından ilgisi olmayan
kişiler bile artık “patent” kelimesini sıklıkla kullanır oldu. Bunun önemli
sebeplerinden biri de dünya üzerindeki akıllı telefon kullanan kişi sayısının
yakın zamanda 1 milyar kişiyi bulacak olması. Dolayısıyla bu
pazarda olup biten teknolojik veya hukuksal gelişmelerin dünyanın büyük
çoğunluğunu ilgilendirmesi ve merak uyandırması. Patent algısının akıllı
telefonlarla ne alakası var diyeceksiniz? Akıllı telefon pazarının en büyük
oyuncularından Apple ve Samsung’un son aylarda birbirlerine patent davaları ile
saldırmaları ve muhtemel cezaların milyar dolar seviyelerinde olması tüm
medyanın gündemini uzun süre meşgul etti. (Tabi bu sektördeki savaşın diğer
oyuncuları da birbirini yemeye devam ediyor.) Peki başta bu
iki teknoloji devi olmak üzere firmaların patent davaları konusunda bu kadar
agresif olmaları ne gibi sonuçlar doğuruyor?
Büyük
firmalar yeni teknolojiler geliştirebilmek ve fikri mülkiyetlerini korumak için
milyar dolarlar harcıyorlar. Ancak son zamanlarda durum öyle bir hal aldı ki
ilk defa geçen sene Apple ve Google’ın patent davalarına harcağı para
yaptıkları ar-ge harcamalarının üzerine çıkmış. İlk akla gelen masumca bir soru:
davalara akıtılan bunca para ar-ge inovasyon çalışmalarına aktarılsaydı daha
iyi olmaz mıydı? Global ekonomide marka değerinin, piyasadaki konumlanmanın ve
teknolojide öncü olmanın önemi firmaların dava seçeneğini kullanmalarını
zorunlu kılıyor bir anlamda. Meşhur davaya dönecek olursak, Apple kendisinin
geliştirdiği patentli teknolojiyi Samsung’un herhangi bir lisans bedeli
ödemeden kullanmasından dolayı dava açarak kendi prestijini korumaya çalışıyor.
Bu teknolojinin ilk mucidinin kendisi olduğunu delilleriyle tüm dünyaya beyan
ediyor aslında. Sonuç olarak jüri de Samsung’un Apple’ın patentlerini kopyaladığına karar verdi ve Samsung yaklaşık
1 milyar dolar cezaya mahkum oldu.
Peki bu
savaşların sonucunda tüketici ne gibi zarar görüyor? Google kamu politikaları
yöneticisi Pablo Chavez diyorki “Patent savaşlarının müşteriler için iyi
olduğunu düşünmüyoruz. Sektör ve inovasyon için iyi olduğunu düşünmüyoruz”.
Çünkü davalarda harcanan paralar veya mahkum oldukları cezalar doğrudan
tüketiciye yansıyor. Yaşanan davaların tüketiciyi olumlu etkilediğini söylemek
zor.
Teknik
anlamda ise, bu patent kavgası bize firmaların birbirlerinin patentlerini ne
ölçüde ciddiyetle ve titizlikle takip ettiklerini gösteriyor. Rakip patent
analizi ve teknoloji izleme faaliyetleri ar-ge çalışanlarının neredeyse en
önemli uğraşı haline gelmiş durumda. Türkiye’de de bu tür davaları görmeye
başladığımızda, patent dokümanlarının teknik öneminin yanında yarattığı
hukuksal avantajının da kullanılmaya başlandığını söyleyebileceğiz. Ancak
davalardan yana değil, lisans anlaşmalarından yana olduğumuzu da belirtmekte
fayda var.
0 yorum:
Yorum Gönder