Daha önce EBİLTEM Blog’ da kaya
gazı ile ilgili yeni yaklaşımlardan bahsetmiştik. Bu yazıda da yeni alternatif
yanıcı buzdan bahsetmek istiyorum. Yanıcı buz kolayca tutuşan donmuş doğal gaz
olduğundan temiz ve sürdürülebilir enerji kaynağı olarak umut taşıyor. Bilim
insanlarına göre gelecekte okyanus dibinden ve kutuplardaki sürekli donmuş
topraklardan toplanan buzlardan elde edilen doğal gaz ile evlerimizi
ısıtabilir, otomobillerimizi çalıştırabilir ve fabrikalarımızı işletebiliriz. Yanıcı buz yani Metan Hidrat
konusunda ilk çalışmalar Dr. Collet ve Dr. Ray Boswel tarafından
başlatılmıştır. Aslında yanıcı buz diye adlandırılan yeni enerji kaynağında
yanan buz değil buzun içinde bulunması olası olan doğal gaz ve metan gazıdır. Gaz
hidratlar, içerdikleri büyük metan hacmi nedeniyle geleceğin enerji kaynağı
olabilirler. Standart basınç ve sıcaklık koşullarında, 1 m3 gaz
hidrat, 164 m3 gaz ve 0.8 m3 su içermektedir. Denizel gaz
hidratlarda depolanan gaz miktarının küresel kestirimleri 0.2x1015 m3’
den 7600x1015 m3’ e değişim göstermektedir (Milkov ve Sassen, 2002).
Gaz hidratların temel bileşeni metan gazıdır. Metan
gazı okyanusun derinliklerinde ve buzların içinde birikir. Binlerce yıl sonra
bu biriken gaz, birçok organik maddenin çözünmesi ile yanıcı özelliğini arttırır.
Suyun aşırı soğukluğu ve yoğunluğu sebebiyle yüksek bir basınç oluşur. Bu
sayede "Gaz hidratlar" açığa çıkar. 
Açığa çıkan bu gazlar, buzların
büyük kafeslerinde birikir. Buzların kırılması, su altında bir doğal afet vb.
olaylarında bu gaz hidratlar açığa çıkar ve okyanusa karışır. Aslında basınca
çok dayanıklı olduklarından kırılması çok zordur. Dr. Tim Collett, “Gaz hidratlar,
güneş enerjisi ya da hidrojen tabanlı enerjiler gibi temiz enerji kaynakları
etkin olarak kullanıma girinceye kadar geçireceğimiz süreçte bir köprü görevi
görebilir” diyor. Gaz hidratların, diğer fosil yakıtlara oranla çok daha küçük
miktarda karbon ayak izine sahip olduklarını ve küresel ısınmaya karşı
mücadelede çok önemli bir yer tutabileceklerini de ekliyor. Dr. Tim Collet ve
ekibinden sonra günümüzde pek çok bilim insanı bu konu üzerinde çalışmakta ve
en verimli şekilde bu kaynaktan yaralanmanın yollarını aramaktadır. Dünyanın
çeşitli bölgelerinde ciddi rezervlere sahip gaz hidrat kaynakları
keşfedilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, Alaska, Japonya
bunların arasında yer almaktadır. Hatta Japonya Mühendisler metan hidrattan doğal
gaz üretip kullanmaya başladıklarını belirttiler. Tüm enerji ihtiyacını
dışarıdan sağlayan Japonya için bu gerçekten bir alternatif olabilir. Devlete
bağlı olarak çalışan bir gaz şirketi olan JOGMEC’e bağlı mühendisler, basınç
azaltma yöntemiyle metan hidratı, metan gazına dönüştürmeyi başardı. Fakat bu
yöntem henüz endüstriyel anlamda hayata geçmeye hazır değil. Fakat yetkililer Metan hidrattan gaz
üretimine yönelik teknolojileri önümüzdeki beş yıl içerisinde hayat geçirmeyi
planladıklarını belirtiyor. Bu konuda çalışmaların artmaya başlaması da
gösteriyor ki kaya gazından sonra yanıcı buz da devlerin patent savaşlarında
önemli rol oynayacağını gösteriyor.
Japonya’ da araştırmanın umut
verici şekilde sonuçlanması dünyada ki mevcut metan hidrat yataklarının
değerlendirilmesi açısından ulaslarrası arenada
dikkat çekici olarak değerlendirilmektedir.
Özgür GÜVENENLER
Jeoloji Mühendisi
Patent Uzmanı
Kaynakça:
Milkov, A.V., & Sassen, R.
(2002). Economic geology of offshore gas hydrate accumulations and provinces.
Marine and Petroleum Geology, 19, 1-11
Bilim Teknik Dergisi - Mayıs 2009
American Chemical Society
0 yorum:
Yorum Gönder