Fotovoltaik Paneller

Sürdürülebilir ve yenilenebilir kaynak arayışları her geçen gün katlanarak artmakta. Özellikle fosil yakıtların tükenmeye yüz tutmasıyla, insanoğlu yeni arayışlar içine girmekten kendini alıkoyamamıştır. Bu arayışları içinde en çok başvurduğu yerler ise rüzgâr, su ve güneş gibi tabiatın vazgeçilmez bileşenleri olmuştur 

Günümüzün yenilenebilir kaynaklardan enerji üretimi konusunda trend olmuş bir sistemden, Fotovoltaik Panellerden söz edeceğiz sizlere.  Fotovolatik; ışık anlamına gelen ‘foto’ ve elektrik anlamına gelen ‘voltaik’ sözcüklerinden türemiştir. Bu sistem görünür veya görünmez ışık ışınlarına maruz kalması durumunda, elektriksel gerilim farkı (voltaj) üretme esasına dayanmaktadır.

Sistemin basit bir şekilde anlatmak gerekirse; güneş paneli sistemleri açısından diğer elektrik üretim sistemlerine benzer olarak çalışır aslında, sadece kullandıkları ekipmanlar değişiktir. Sistem belli sayıda hücrenin araya getirilmesiyle modülü ve bunlarında bir araya getirilmesiyle sırayı, oluşturma temeline dayanmaktadır.(Şekil-1) Hücrelerin ışını algılaması konusunda direkt olarak güneş ışığına ihtiyacı bulunmamakla birlikte, bulutlu havalarda dahi sistem enerji üretmeye devam edebilme yeteneğine sahiptir.      Söz konusunu sistemin montajı son derece kolay olup bakım ihtiyacı da minimumdur. Enerji kaynağının güneş olmasından dolayı sonsuzdur ve bedavadır. Bunun yanı sıra enerji üretimi sonrasında hiçbir şekilde çevre kirliliğine sebep olmamaktadır. Bu gibi avantajlarının yanı sıra kurulum maliyetinin yüksek olması, enerji kaynağının dağınık durumda olması ve sabit olmaması sistemin dezavantajlarındandır. 

Fotovoltaik paneller günümüzde belli başlı bazı alanlarda kullanılmaktadır. Orman gözetleme kuleleri, su pompalama sistemleri, haberleşme istasyonları, deniz fenerleri ve yol aydınlatması, trafik ikaz ışıkları şuan için yaygın olarak kullanılan alanlardır. Sistemin şuan için daha küçük ölçekli alanlarda bir çözüm olarak kullanıldığını görmekteyiz.  Ancak gelişen teknolojiler ile bunun ilerleyen zamanlarda daha büyük ölçekli alanlara taşınmaması için hiç bir sebep görünmemektedir.

Fotovoltaik panellerin kullanılması konusunda dünyada lider bölge Avrupa dır. Söz konusu bölge içerisinde aktifliği ile öne çıkan ülkeler ise sırayla Almanya ve İtalyadır.(Şekil-2, Şekil-3).  Epia (Europan Photovoltaic Industry Assosication)’ nın 2016 ya yönelik yayımlamış olduğu verilerde bunu açıkça görmekteyiz.    

 

Epia nın raporunda görmekteyiz ki fotovoltaik sistemler hakkında Avrupa’ da 2020 de olması muhtemel 3 adet yaklaşım/senaryo söz konusu mevcuttur.

    1-   İlk senaryo 2020 yılında Avrupa elektriksel ihtiyacının %4 lük bir kısmını bu sistemden karşılayacaktır. Bu ise ortalama kümülatif kapasitesinin 130 GW ye denk gelmesi anlamına gelmektedir.

    2-  İkinci senaryo ise, altyapıda elektriksel anlamda çok büyük değişiklikler olmadan ihtiyacın yaklaşık %6 lık bir dilimin karşılanacağı hakkındadır. Bunun içinde 2020 de yaklaşık kümülatif kapasitesinin 200 GW olacağını ön görmektedir.

    3-   Son olarak ta 2020 yılında kümülatif kapasitenin 390 GW olarak yani %12 lik kısmının karşılanacağı düşünülmektedir. 
 

   Bu 3 yaklaşımın akabinde, 2011 Avrupa fotovoltaik pazarının, 2020 de olması düşünülen gelişmeleri aşağıdaki şekilde görmekteyiz.(Şekil-4)

                                         Şekil-4

Konuya ülkemiz penceresinden bakmak gerekirse,  eğer Türkiye potansiyelini kullanması durumunda yılda 800 MW enerji üretmesi mümkün görünmektedir. Ancak şu anki mevcut teknoloji ve prosedürler bizim bu rakama ulaşmamıza her ne kadar engel gibi görünse de, amaçlanan süreçler doğrultusunda Türkiye nin 2015 yılının üretim hedefi 600 MW civarında olduğu belirtilmektedir.

Her geçen gün kullanımı artan ve artacak olan bu sistem, günümüzde sürdürülebilir ve yenilenebilir enerji kaynakları açısında trend haline geldiği, özellikle Avrupa ülkelerinde konuyla ilgili ciddi bir pazarın oluşmaya başladığı ve her geçen gün teknoloji transferleri ve ticari anlaşmalar boyutunda gelişmelerin yaşandığı bir gerçektir. Söz konusu pazara ve sektöre uzak kalmamak, gelişmeleri yakından takip etmek, özellikle ilgili firmaların lehine olacak bir eylemdir. 

HÜSNÜ DEMİR